Het Nationaal Archief in Den Haag beheert een schat aan documenten en kaarten die betrekking hebben op heel Nederland en soms zelfs ver daarbuiten. Elke Nederlandse provincie heeft daarnaast zijn eigen provinciale archief, gevestigd in de provinciehoofdstad, maar in Zuid-Holland vallen provinciaal en rijksarchief samen. Om te stimuleren dat het Zuid-Hollandse deel van het Nationaal Archief wat zichtbaarder wordt, maakt de provincie Zuid-Holland het via het Erfgoedhuis mogelijk dat een deel van die Zuid-Hollandse collectie werd en wordt gedigitaliseerd en openbaar gemaakt via internet. Het Provinciaal Historisch Centrum van het Erfgoedhuis Zuid-Holland beheert de website De geschiedenis van Zuid-Holland waar veel kaarten en documenten zijn te zien.

‘Generale caarte vanden lande van voorne aande oost zyde van Flacquee’

In overleg met het Nationaal Archief, dat een eigen digitaliseringsprogramma heeft op nationaal niveau, wordt door het Erfgoedhuis regelmatig bekeken welke specifiek Zuid-Hollandse documenten en/of kaarten in aanmerking komen voor digitalisering. Een aansprekende collectie die in de afgelopen jaren werd gefotografeerd door Studio Buitenhof is de collectie Hingman. Deze bevat honderden kaarten die vooral betrekking hebben op de Zuid-Hollandse geschiedenis, vanaf de late middeleeuwen tot eind 19de eeuw. J.H. Hingman (1834-1897) was archivaris en een verwoed verzamelaar van kaarten. De kaarten zijn niet alleen van groot historisch belang, maar vaak ook nog eens schitterend om te zien. Enkele voorbeelden worden getoond op Flicker.

‘Platte Grond van ‘t fort Helvoetsluys’

In 2011 werd besloten om een groot aantal geniekaarten uit het Nationaal Archief te scannen. De genie had de zorg voor de vestingwerken rond verdedigbare steden, waarvan er in Zuid-Holland vele zijn. Denk maar aan Brielle, Hellevoetsluis, Gorinchem, Nieuwpoort en vele andere. Ook de forten en batterijen langs de inundatielinies, de Oude en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, horen hiertoe. De geniekaarten, vanaf de vroege 17de eeuw tot in de 20ste eeuw, brengen de ontwikkeling van de Nederlandse vestingsteden prachtig in beeld. Het gaat in eerste instantie om een kleine 500 kaarten, vele hiervan werden nooit eerder gepubliceerd. Ook de gescande geniekaarten zullen na voltooiing van het project in de zomer van 2012 te zien zijn via de website De geschiedenis van Zuid-Holland.

Overigens heeft het Provinciaal Historisch Centrum Zuid-Holland onlangs ook een gratis app uitgebracht, voor zowel iOS als Android. Voor de illustratie is dankbaar gebruik gemaakt van het door Studio Buitenhof gescand materiaal uit o.a. de collectie Hingman. U kunt ze hier voor iOS vinden en hier voor Android.